Sauna in Finland, altijd een traktatie
De sauna in Finland is niet meer weg te denken. In het land zijn meer dan 3 miljoen sauna’s te vinden. Nagenoeg elk huishouden heeft een eigen sauna. Sterker nog, er zijn meer sauna’s dan huishoudens! Gebruik maken van de sauna doen Finnen al duizenden jaren. Het gebruik van een sauna reinigt de geest, is goed voor de huid, voor de bloedsomloop en voor de longen. Eigenlijk is het goed voor alles: voor lichaam en geest.
Het ontstaan van de sauna in Finland
De sauna is ontstaan in Finland. Duizenden jaren geleden woonden de Finnen in een soort hutten, half onder de grond. Om deze ruimten te verwarmen werden er hete stenen binnen gelegd, die eerst in het vuur waren verwarmd. De stenen gaven over langere tijd hitte af. Al snel kwamen de Finnen erachter dat het nog warmer werd wanneer er water over de stenen werd gegoten. En dat is eigenlijk het begin van de sauna zoals we hem nu kennen.
Lees ook: 25x wat te doen in Lapland
Opgieten in de sauna, Löyly
Door de eeuwen heen zijn verschillende sauna’s en sauna rituelen ontstaan. Het water over de hete stenen gooien is echter een gebruik dat nooit verloren is gegaan. Wanneer het water in contact komt met de hete stenen schieten er miljoenen hete waterdeeltjes (stoom) de lucht in die terecht komen op de huid van mensen in de sauna. Löyly noemen de Finnen de stoom die vrij komt bij het opgieten van water, een gebruik dat we in Nederland kennen als een opgieting.
Whisking, authentiek sauna ritueel
Bij sauna rituelen wordt gebruik veelvuldig gebruik gemaakt van löyly in combinatie met elementen uit de natuur. Zo ook bij Whisking, een eeuwenoude traditie die men een tijd lang “vergeten” leek te zijn. Enkele masseurs hebben zich weer gestort op dit sauna ritueel, waarbij verschillende soorten boombladeren gebruikt worden. De bladeren van de berk, een boom die veel voorkomt in Finland, zijn favoriet bij een Whisking behandeling. De uiteinden van takjes worden bij elkaar gebonden en de bladeren worden geweekt in water. Wanneer de bladeren in contact komen met de warmte en de stoom na een opgieting komen er bepaalde stoffen en geuren vrij. Er wordt met de bladeren gezwaaid en geklopt op het lichaam, wat voor een therapeutische aanraking zorgt. De huid wordt als het ware gemasseerd door het tikken van de takken en de energiebanen in het lichaam worden hierdoor geopend. Poriën gestimuleerd zich te openen waardoor men nog meer gaat zweten en afvalstoffen goed het lichaam kunnen verlaten.
Tijdens onze reis naar Lakeland in Finland maken we gebruik van een Whisking behandeling. Een aanrader!
Aufguss, afgeleide van löyly
Aufguss kennen we vooral van ons buurland Duitsland, vanwaar het over is komen waaien. Bij het Aufguss ritueel wordt ook water opgegoten. Een opgieter maakt vervolgens met een doek zwaaiende bewegingen waardoor de warmte door de ruimte wordt verspreid. Vaak worden er bepaalde oliën aan het water toegevoegd voor het over de stenen wordt gegoten.
Lees ook: Wat neem je mee naar Lapland? Paklijst en tips
Veel verschillende soorten sauna’s
Vandaag de dag zijn er ontzettend veel verschillende soorten sauna’s. Sauna’s met een hoge luchtvochtigheid hebben een vrij lage temperatuur. De temperuatuur in een stoomsauna (Turks stoombad) bijvoorbeeld is maar 50 graden maar voelt door de 100% luchtvochtigheid heel heet aan. Sauna’s met temperaturen rond de 80 / 90 graden hebben meestal een luchtvochtigheid die niet hoger is dan 15%. Hierdoor kan het lichaam de warmte heel goed verdragen.
Sauna’s verschillen niet alleen van elkaar wat betreft temperatuur en stoom. Ook geuren spelen een belangrijke rol, evenals licht. We kennen natuurlijk allemaal de verschillende sauna’s in de Nederlandse wellness resorts.
In Finland de traditionele Finse rooksauna nog steeds erg populair. De sauna wordt met hout opgestookt, waardoor het heel rokerig wordt binnen. Het duurt zeker 6 uur voor de sauna goed is opgewarmd en de rook blijft al die tijd in de ruimte aanwezig. Tegen de tijd dat de sauna heet genoeg is wordt de rook uit de ruimte verwijderd. De rook laat wel een aardige roetlaag achter op al het hout in de sauna. In een Finse rooksauna neem je dus altijd een plankje mee naar binnen waar je op kunt zitten, zodat je niet met zwarte billen weer naar buiten komt. Tijdens ons verblijf in Lehmonkärki maken we gebruik van de Finse rooksauna. Het was een beetje oppassen dat we niet zwart naar buiten kwamen!
Ook de tent sauna is in Finland populair. Een tent sauna wordt door Finnen zelfs meegenomen de wildernis in voor een unieke ervaring in de natuur. Wij maken in centraal Finland gebruik van een vaste tent sauna, toch weer een heel andere ervaring dan andere sauna’s.
Naar de sauna? Zet een muts op!
Leuk om te weten: In Finland zitten mensen vaak met een natte muts op in de sauna. Het ziet er een beetje gek uit maar het heeft zeker een doel. De warmte stijgt door de natte muts minder snel naar je hoofd. Vooral voor mensen die snel duizelig worden of hoofdpijn krijgen in de sauna is dit een uitvinding. Het beste is om een muts van wol te dragen. Uit eigen ervaring kan ik zeggen: het werkt echt! Ik ben zo’n persoon die in de sauna snel hoofdpijn krijgt. Daardoor ben ik altijd best snel de sauna weer uit. Met een muts op in de sauna hield ik het in Finland echt langer uit en de hoofdpijn bleef weg.
Een duik in een wak na de sauna
Voor je bloedsomloop is het goed om sauna af te wisselen met een koud dompelbad of een koude douche. Koud water zorgt ervoor dat de bloedvaten weer vernauwen. Op deze manier worden je vaatspieren getraind en het bloed zal weer sneller door je aderen stromen. Ook zorgt koud water ervoor dat je lichaam weer afkoelt nadat het warmer is geworden in de sauna. Begin altijd bij je voeten en werk zo naar je hart toe. Eindig met je hoofd. Het is dus niet de bedoeling om een duik te nemen in een wak of dompelbad, laat je rustig in het water zakken.
Ga je na een koud bad of een koude douche weer zweten? Dan is je lichaam niet genoeg afgekoeld. Ga voor een tweede dip en vergeet vooral niet om genoeg water te drinken!
