Krijtrotsen Denemarken, Møns Klint en Stevns Klint
Als je naar Denemarken op vakantie gaat wil je natuurlijk ook een glimp opvangen van de beroemde Deense krijtrotsen. Je vindt in Denemarken krijtrotsen op een aantal verschillende plekken: Møns Klint op het eiland Møn, Stevns Klint op het eiland Seeland en Hvide Klint, eveneens op het eiland Seeland. In dit artikel neem ik jullie mee naar Stevns Klint en Møns Klint. Niet alleen bekend door de krijtrotsen maar ook door een oude, half weggezakte Lutherse kerk, de overblijfselen uit de Koude Oorlog, rijke flora en fauna en verschillende musea.
- De beroemde krijtrotsen in Denemarken bezoeken
- Hoe zijn de krijtrotsen ontstaan?
- Stevns Klint
- Højerup Gamle Kirke
- Wandelen langs Stevns Klint
- Wandelen van Højerup Gamle Kirke naar Bøgeskov Havn
- Wandelen van Højerup Gamle Kirke naar Rødvig
- Møns Klint
- De trappen van Møns Klint
- Gevaar op het strand van Møns Klint
- Møns Klint bekijken vanaf het water
- Geocenter Møns Klint
- Wandelen bij Møns Klint
- Van Kopenhagen naar Møns Klint
De beroemde krijtrotsen in Denemarken bezoeken
Beide kliffen zijn goed op 1 dag te bezoeken; met de auto rij je binnen een kleine 1,5 uur van Møns Klint naar Stevns Klint. Veel leuker is het om een nachtje in de buurt te slapen en bij beide kliffen een dagje te spenderen. Zoals je hierboven leest is er namelijk van alles te zien. Van Kopenhagen naar Møns Klint voor een bezoek is ook goed te doen; mogelijkheden genoeg!
Hoe zijn de krijtrotsen ontstaan?
Zo’n 65 miljoen jaar geleden was Denemarken bedekt door zeewater. Op de plekken waar het water iets lager stond werd kalksteen en krijt afgezet. In de loop van miljoenen jaren daalde de zeespiegel en kwamen de kliffen van krijtsteen en kalksteen droog te liggen. Wetenschappers en archeologen halen veel informatie uit de verschillende lagen van de kliffen. Zo bestaat het onderste deel van de kliffen uit krijtsteen met microscopisch kleine algen en fossielen van dieren die op de zeebodem leefden. Het bovenste gedeelte van de kliffen bestaat uit hard kalksteen. Tussen het kalksteen en het krijtsteen zit een kleilaag, de Fish Clay. In de Fish Clay vinden wetenschappers veel informatie over de tijd dat een gigantische meteoriet op aarde terecht kwam waardoor vele soorten (inclusief de dinosauriërs) uitstierven.
Het krijt gedeelte is veel zachter dan het kalkstenen gedeelte bovenaan de kliffen. Het krijt spoelt geleidelijk aan weg door het zeewater maar ook door regenwater dat door de bodem naar beneden sijpelt. Gevolg is dat het kalksteen op verschillende plekken gaat over hangen waarna een gedeelte van de klif instort. De kans op cliff-falls is het grootst in de winter en in het voorjaar.
Stevns Klint
De krijtrotsen van Stevns Klint liggen aan de Øresund, onder de Baai van Køge. Dit stuk kustlijn met krijtrotsen is misschien minder bekend dan Møns Klint maar zeker niet minder indrukwekkend. Het blijft een bijzondere gewaarwording, dat je vanaf land richting de kust loopt en het ineens “stopt”. De krijtrotsen zijn hier op het hoogste punt 41 meter hoog en de totale lengte van de stenen kustlijn is 20 kilometer. Sinds 2014 staat Stevns Klint op de UNESCO Werelderfgoedlijst. Bij heel helder weer kun je in de verte Zweden zien liggen en heb je zicht op de Sontbrug tussen Kopenhagen en Mälmo.
Højerup Gamle Kirke
Niet te missen is Højerup Gamle Kirke (Hoejerup Church), een Lutherse kerk uit de 13e eeuw. Aan de zeekant van de kerk was eeuwenlang een begraafplaats maar in 1928 kwam het afbrokkelen van de krijtstenen kust zo dichtbij dat de begraafplaats met een deel van de kerk (het koor) in zee stortte. De kerk werd toen al niet meer gebruikt. Een stukje verderop werd in 1910 al een nieuwe kerk gebouwd. Højerup Gamle Kirke staat er sindsdien een beetje verloren bij, als stille getuige van wat hier in 1928 plaatsvond.
Wandelen langs Stevns Klint
Als je zin hebt in een flinke hike dan kun je vanaf het punt bij de trappen in noordelijke richting wandelen richting Bøgeskov Havn of in zuidelijke richting naar Rødvig. Het wandelpad tussen Rødvig en Bøgeskov heeft een totale lengte van 20 kilometer en heet officieel Stevns Klint Trampesti.
Wandelen van Højerup Gamle Kirke naar Bøgeskov Havn
Onderweg liggen een aantal interessante bezienswaardigheden. Allereerst kom je langs Stevns Fyr, de vuurtoren die op het hoogste punt van Stevns Klint staat. De vuurtoren is toegankelijk voor een spectaculair uitzicht, er is een observatiehut en er zijn verschillende overblijfselen van de Koude Oorlog te zien. In het voor- en najaar komen hier miljoenen migrerende vogels langs, een perfecte plek voor de vogelliefhebber dus.
De volgende plek die je tegenkomt is Mandehoved – Stevns Nature Center. Ook dit gebouw stamt nog uit de Koude Oorlog. Er is een kleine tentoonstelling en er zijn een aantal basic trekkershutten die vrij te gebruiken zijn. De plek wordt veel gebruikt door scholen, die hier hun schoolkampen organiseren. Rondom Mandehoved groeit de zeldzame plant Tall Broomrape, een plant die zich laat voeden door een andere plant: de Greater Knapweed. Ook hier veel migrerende vogels in het voor- en najaar. Sinds een aantal jaren is de Slechtvalk (Peregrine Falcon) hier in het broedseizoen te vinden, een van de grootste in zijn soort en heel zeldzaam in Denemarken.
Holtug Chalk Quarry is de volgende plek langs de wandelroute. Hier werd tot 1972 krijtsteen gewonnen, maar sinds een aantal jaren is het een beschermd natuurgebied. Het is een goede plek om naar fossielen te zoeken en je kunt hier adders, hagedissen en bijzondere planten tegen komen.
Wandelen van Højerup Gamle Kirke naar Rødvig
Pak je het wandelpad in zuidelijke richting naar Rødvig dan kom je als eerste het Koude Oorlog-museum tegen. Laat je hier rondleiden door het 1,6 kilometer lange gangenstelsel, 18 tot 20 meter onder de grond. Kanonnen, communicatie apparatuur, radars en luchtafweergeschut; het is er allemaal te zien.
Boesdals Limestone Quarry is een andere plek langs Stevns Klint waar krijtsteen gewonnen werd. Sinds 1970 wordt de 20 meter diepe en 60 meter brede steengroeve niet meer gebruikt. Gevuld met water wordt de groeve nu gebruikt voor recreatieve doeleinden.
Na de steengroeve duurt het niet lang voor je in Rødvig aan komt. Aan het einde van de 19e eeuw was Rødvig een drukke vissersplaats. Vanaf hier werd krijtsteen en vuursteen verscheept en gingen vissers de zee op. Het is leuk om langs de jachthaven te wandelen en een kijkje te nemen bij de scheepswerf, die meer dan 100 jaar oud is. Een echte eyecatcher langs de kustlijn in Rødvig is Rødvig Flint Oven, een 8,5 meter hoge vuursteen oven.
Møns Klint
Op het eiland Møn ligt Møns Klint. De krijtrotsen van Møns Klint zijn bij velen veel bekender dan Stevns Klint en geregeld bezoeken mensen dan ook alleen de eerstgenoemde. Zonde, want het is juist zo leuk om de verschillen tussen de twee plekken te zien. Waar de krijtrotsen van Stevns Klint zo’n 40 meter hoog zijn tikken de rotsen van Møns Klint een hoogte van ruim 140 meter aan. Ruim 3x hoger dus dan Stevns Klint. De witte, rotsachtige kustlijn van Møns Klint is met een lengte van 8 kilometer daarentegen weer een heel stuk korter dan de kustlijn van Stevns Klint.
Het eiland Møn en de omliggende eilanden Bogø, Farø en Nyord zijn door UNESCO aangewezen als biosfeerreservaat. Ook heeft Møn sinds enkele jaren de certificering Dark Sky Park in bezit.
De trappen van Møns Klint
Bovenaan de kliffen heb je op diverse plekken mooie uitkijkpunten. De beste views heb je echter vanaf het kiezelstrand onderaan de krijtrotsen. Om op het strand te komen loop je zo’n 500 traptreden naar beneden, en na je bezoek ook weer naar boven uiteraard. Vanaf de trap zijn de uitzichten al prachtig, maar eenmaal op het strand is het geheel pas echt imposant.
Gevaar op het strand van Møns Klint
Helemaal op mijn gemak voel ik me overigens niet daar onderaan die kliffen. Geregeld komen er hele stukken krijt- en kalksteen naar beneden storten; je zou er maar net staan met je kinderen… De grootste aardverschuiving vond plaats in 1952. Toen stortten er duizenden tonnen krijt en kalksteen de zee in. Dat ging nog een soort van geleidelijk, tot 500 meter ver de zee in werd door de verschuiving een schiereiland gevormd waarbij bomen nog steeds rechtop stonden. Ook in 2007 kwamen er tonnen tegelijk naar beneden en werd er een schiereiland gevormd. Wetenschappers en archeologen hebben na deze aardverschuiving verschillende vondsten gedaan, waaronder tanden en een kaak van een prehistorische roofvogel.
Møns Klint bekijken vanaf het water
Wil je je liever niet op het strand begeven of heb je geen zin in al die traptreden? Dan kun je vanuit de haven van Klintholm een boottocht boeken. Een andere optie is het huren van een kajak. Zo heb je de tijd aan jezelf en kun je ook nog het strand op, als je dat wilt. Vanaf het water is het zicht op de beroemde krijtrotsen van Denemarken misschien ook nog wel het allermooist!
Geocenter Møns Klint
In Geocenter Møns Klint kun je van alles leren over de geschiedenis van het gebied. Ook zijn er mooie animaties waarbij je ziet hoe het in zijn werk gaat tijdens aardverschuivingen. Vooral voor kinderen is het museum erg leerzaam, er is veel te doen. Zo kunnen er fossielen worden opgegraven, kan er geklommen worden in een speciale klimhal en zijn er video’s te zien met VR brillen.
Wandelen bij Møns Klint
Ook bij Møns Klint zijn er wandelmogelijkheden. Er zijn twee verschillende wandelroutes die beiden beginnen bij het Geocenter. Net als bij Stevns Klint kun je zowel in noordelijke als zuidelijke richting lopen. Beide routes zijn ongeveer 2,5 kilometer lang. In noordelijke richting blijf je bovenop de kliffen, in zuidelijke richting loop je zowel bovenop de kliffen als op het kiezelstrand onderaan de krijtrotsen.
Van Kopenhagen naar Møns Klint
Ben je in de buurt van Kopenhagen op vakantie? Dan is het goed te doen om Møns Klint te bezoeken vanuit Kopenhagen. Ga vroeg uit de veren en stap in de auto. De rit van Kopenhagen naar Møns Klint neemt ongeveer twee uurtjes in beslag. Een leuke dagtrip dus, zeker met plekken die je onderweg nog kunt bezoeken!
