Blaca Monastery, UNESCO Werelderfgoed op het Kroatische eiland Brac
Eén van de belangrijkste bezienswaardigheden op het Kroatische eiland Brac is Blaca Monastery, oftewel Hermitage Blaca. De geschiedenis gaat hier terug naar de 16e eeuw, toen twee monniken van de Glagolitische orde zich op deze plek vestigden in een grot, op de vlucht voor oprukkende Ottomanen. In de eeuwen daarna groeide de plek uit tot een welvarend klooster. In de vallei werden diverse producten geproduceerd en er werd door monniken les gegeven aan kinderen uit de omgeving. Sinds 2007 staat Blaca Monastery (Pustinja Blaca) op de UNESCO Werelderfgoedlijst.
Blaca Monastery / Pustinja Blaca
Blaca Monastery ligt in het zuiden van Brac op ongeveer 23 kilometer afstand van Bol, de oudste stad van het eiland. Hemelsbreed is de afstand tussen beide plekken ongeveer 15 kilometer, maar om bij het Blaca klooster te komen moet je een kleine omweg pakken door de bergen. Ook is er geen mogelijkheid om wandelend langs de kust bij de vallei te komen waar Blaca Monastery ligt. Behoorlijk afgelegen dus! Bijna onvoorstelbaar hoe het een aantal monniken door de eeuwen heen gelukt is om hier zo afgezonderd iets op te bouwen.
Welvarend klooster
Vooral in de 18e eeuw was Blaca een zeer welvarend klooster. De vallei bestond voor een groot deel uit olijfboom- en wijngaarden. Alhoewel de omvang van de bebouwing behoorlijk toenam in die tijd hebben er nooit meer dan drie monniken tegelijkertijd in het klooster zelf gewoond. Arbeiders vanuit de regio woonden in arbeidershuisjes om het klooster heen. Samen met deze arbeiders produceerden de monniken op succesvolle wijze olijfolie, wijn, schapenkaas, schapenvlees, honing, groenten en fruit. Vooral de honing was erg geliefd, zowel op Brac als verder weg. De monniken bouwden in het klooster een “bijenstal” waarbij ze veel rozemarijn verwerkten in de stenen muren. Hierdoor ontstond een sterk geparfumeerde honing die in het hele Middellandse zee gebied bekend stond als de beste honing uit het gebied. Naast bovenstaande agrarische activiteiten werd er in het klooster lesgegeven aan kinderen uit omliggende dorpen, in ruil voor brandhout en andere goederen.
Geen sober en minimalistisch leven
Je zou verwachten dat het binnenin het klooster kaal en sober was, maar het tegenovergestelde is waar. Volledig ingerichte kamers met mooi meubilair, wanden vol met boeken, schilderijen, muziekinstrumenten en meer; dat is wat je ziet wanneer je het klooster bezoekt. De kloosterbibliotheek bevat meer dan 11.000 boeken waarvan een groot deel geschreven is vóór het jaar 1800 en ook de kamer met verschillende klokken is indrukwekkend. Fotograferen mag helaas maar op bepaalde plekken. Dat is best jammer, want er is veel te zien. Zo is de plek van de grot waar het ooit allemaal begon nog steeds te zien, kun je een plekje nemen in de oude schoolbankjes en is vooral de keuken met zijn zwartgeblakerde plafond een plaatje.
Blaca church
In 1614 werd de kapel van Blaca voltooid, gewijd aan de heilige Maagd Maria. Ruim een eeuw later werd de kleine kapel verwoest door een grote brand waarna het in 1757 werd herbouwd. Om de kerk heen, direct onder de grote tegels, liggen een aantal monniken begraven.
Einde van een enerverend tijdperk
Op dit moment beheren nazaten van de laatste monnik die hier woonde het klooster, Nikola Miličević. In de tijd dat Nikola Miličević in het klooster leefde werd er veel bijgebouwd. Onder andere door een 120 meter lange, 8 meter hoge en 2 meter dikke muur leek de plek meer het uiterlijk te krijgen van een fort dan van een klooster. Nikola Miličević stierf in 1963. Het betekende het einde van een bijzonder tijdperk, aangezien de neef van Nikola Miličević er niet veel voor voelde de taak van zijn oom over te nemen.
Wandelen naar Blaca Monastery
Het Blaca klooster is alleen te voet bereikbaar. Een leuke wandeling wanneer je het eiland bezoekt, je graag wandelt en ook iets van cultuur wilt opsnuiven. Je kunt de auto parkeren op de parkeerplaats van Pustinja Blaca, op Google Maps op te zoeken als Parkplatz Pustinja Blaca. De wandeling naar het klooster neemt ongeveer een half uurtje in beslag, als je een beetje door wandelt. De heenweg is vooral naar beneden, dus gemakkelijk. Wel oppassen want het pad is behoorlijk steil op verschillende stukken en het ligt vol met losse stenen en keien.
Een andere manier om het Blaca klooster te bereiken is per boot vanuit Bol. De boot legt aan in Bay Blaca, waarna je in 40 minuten naar het klooster loopt. Dit pad schijnt een stuk steiler te zijn dan het pad vanaf de parkeerplaats en het wordt afgeraden dit met kleine kinderen te lopen.
Hoe kom je op het eiland Brac?
Vanaf verschillende plekken vaart er een ferry naar het eiland Brac. Via Direct Ferries boek je op een makkelijke en snelle manier jouw overtocht van bijvoorbeeld Hvar naar Brac (Bol) of van Makarska naar Brac (Bol).
