20 bezienswaardigheden in Goslar
Ik ben gek op Duitse oude steden. Zo schreef ik eerder onder meer al over Rothenburg ob der Tauber, Erfurt, Weimar en Quedlinburg. Allemaal steden met een rijke geschiedenis. Dit keer is de beurt aan Goslar, de stad die je vindt in het uiterste noorden van de Harz. In dit artikel neem ik je mee langs verschillende bezienswaardigheden in Goslar. Vanaf Utrecht is het ongeveer 5 uur rijden naar deze stad. Heb je ruim de tijd voor een meerdaagse trip én hou je van autorijden? Dan is een stedentrip naar Goslar echt een aanrader!
- Geschiedenis van Goslar
- Bezienswaardigheden in Goslar
- Middeleeuwse binnenstad van Goslar
- Abzucht
- Keizerpfalz
- Uitzicht vanaf Keizerpfalz
- Pfalzgarten
- Breites Tor en Rieslingsturm
- Marktbrunnen
- Glocken- und Figurenspiel
- Kaiserworth en Rathaus
- Marktplatz
- Marktkirche St. Cosmas und Damian
- Großes Heiliges Kreuz
- Grundschule Goetheschule
- Peterstraße
- St. Stephani Kirche
- Bergstraße
- Siemenshaus
- Die Glucsburgh
- ErlebnisBocksBerg
Geschiedenis van Goslar
De geschiedenis gaat in het noorden van de Harz terug naar de tijd van de Romeinen. De Romeinen zaten niet stil, die waren al druk in de weer met het mijnen van erts. Hierdoor ontstonden diverse nederzettingen in de Harz. Goslar zelf werd in 922 gesticht door Hendrik I de Vogelaar, eerst Hertog van Saksen en later Koning van Duitsland. Doordat er in de mijnen nabij Goslar naast erts ook zilver werd gevonden bouwde Hendrik II aan het begin van de 11e eeuw een keizerpfalts in Goslar en geldt de stad als een van de belangrijkste verblijfplaatsen van keizers. De Rammelsbergmijn sloot in 1988 waarna het een museum werd. In het museum wordt maar liefst duizend jaar geschiedenis van Goslar en omgeving tentoongesteld.
In 1992 kreeg de Rammelsbergmijn samen met de historische binnenstad van Goslar een plekje op de UNESCO Werelderfgoedlijst. Ook het zuidelijker gelegen Oberharzer Wasserwirtschaft, belangrijkste energiebron voor de mijnbouw, werd een aantal jaren later aan de lijst toegevoegd. Dit waterschap is ruim 800 jaar lang de belangrijkste energiebron geweest voor de mijnen in Goslar. Een groot deel van deze ondergrondse waterlopen, vijvers en grachten is nog steeds in gebruik. Er zijn verschillende wandelpaden uitgezet die het mogelijk maken om veel van deze waterlopen te bekijken.
Bezienswaardigheden in Goslar
Er werd veel geld verdiend in de mijnen en dat zie je terug in het centrum van Goslar. Prachtige grote gebouwen, eeuwenoude vakwerkhuizen en mooie pleinen zijn overblijfselen uit de tijd dat Goslar floreerde. Dat de binnenstad goed beschermd moest worden kun je goed zien aan de overgebleven stukken stadsmuur, poorten en torens.
Middeleeuwse binnenstad van Goslar
Je komt ogen tekort wanneer je door de Middeleeuwse binnenstad wandelt. Zoveel bezienswaardigheden in Goslar! Je kunt in het centrum zo’n 1500 vakwerkhuizen uit verschillende periodes bekijken. Veel van deze gebouwen zijn onvoorstelbaar oud. Zoals bijvoorbeeld het uit 1488 stammende St. Annenhaus, het oudste huis in Goslar. Ook een oudje is het patriciërshuis Brusttuch, gebouwd in 1521. Loop door de kleine straatjes van Goslar en je waant je in een openluchtmuseum. Hieronder een overzicht met bezienswaardigheden in Goslar. Plekken die op mij veel indruk hebben gemaakt en die je als leidraad zou kunnen gebruiken voor een wandeling door de Middeleeuwse binnenstad van Goslar.
Abzucht
Iets wat je niet kunt missen tijdens een wandeling door Goslar is de Abzucht. De Abzucht stroomt dwars door de Altstad van Goslar. Het water werd eeuwenlang gebruikt voor de aandrijving van ruim 40 industriële watermolens, die verspreid langs de smalle rivier opgesteld stonden. Het lijkt een kalm beekje, maar door de eeuwen heen heeft de rivier meerdere keren voor behoorlijke overstromingen gezorgd. De meest recente daarvan was in 2017 waarbij veel van de monumentale huizen grote schade opliepen.
Het is leuk om de Abzucht over een bepaalde afstand te volgen, of om hem steeds weer te kruisen wanneer je zigzaggend door de Altstad van Goslar wandelt. Ga eenvoudigweg op het geluid van stromend water af en je komt hem weer tegen. Langs de kades liggen mooie grote vakwerkhuizen maar vind je ook pittoreske kleine optrekjes zoals op de foto hieronder.
Keizerpfalz
De Keizerpfalz van Goslar is een indrukwekkend gebouw. Helemaal wanneer je je bedenkt dat dit in de eeuwen dat het werd gebruikt het grootste, niet religieuze gebouw van Duitsland was. De Keizerpfalz werd gebouwd tussen 1040 en 1050 en werd tot ongeveer 1250 gebruikt als Pfalz, een verblijfplaats van Duitse keizers. De Keizerpfalz van Goslar geldt als één van de best bewaarde grote gebouwen uit die tijd. Het is een museum waar veel verteld wordt over de keizers die door de jaren heen gebruik maakten van het gebouw.
Uitzicht vanaf Keizerpfalz
Het grote grasveld voor de Keizerpfalz loopt schuin naar beneden af en je heb hier vanaf verschillende hoogtes mooi uitzicht over een gedeelte van de Altstad. Vergeet dus vooral niet op deze plekken even te stoppen voor een overzicht. Het hoogste punt ligt achter de Keizerpfalz, in de Pfalzgarten.
Pfalzgarten
Tijdens onze wandeling komen we uit aan de achterkant van de Keizerpfalz, in de Pfalzgarten. Op zich niet heel bijzonder, maar toch leuk om even geweest te zijn. Vooral als je de voorkant van het gebouw nog niet hebt gezien schept deze plek hoge verwachtingen (die daarna ook uitkomen :-). Zoals gezegd heb je vanaf deze plek ook het beste overzicht over een groot gedeelde van Goslar. Via de tuin loop je binnen een paar minuten naar Die Glucsburgh.
Breites Tor en Rieslingsturm
Een plek die je niet kunt missen in Goslar is de plek waar je Breites Tor en Rieslingsturm vindt. Breites Tor was tot laat in de middeleeuwen onderdeel van de belangrijkste stadspoort. Halverwege 15e eeuw werd Breites Tor gebouwd als binnenpoort en vervolgens uitgebreid. Op zo’n manier dat het uiteindelijk meer van een kasteel weg had dan van een stadspoort. In de 19e eeuw werd een groot deel van de vestingwerken afgebroken, omdat het de ontwikkeling van de stad in de weg stond. Gelukkig zijn delen ervan nog goed bewaard gebleven, zoals de binnenpoort Breites Tor en de Rieslingsturm, de noordelijke toren van de buitenpoort die er ooit stond. Wanneer je op deze plek staat en bedenkt dat de helft van de toegangspoort is afgebroken dan kun je je goed voorstellen hoe immens groot het ooit geweest moet zijn.
Marktbrunnen
De Marktbrunnen staat op het hart van de Martplatz. De mooie fontein werd in de 12e eeuw gebouwd en staat bekend om de keizerlijke adelaar bovenop de fontein. Het is een makkelijk herkenbaar punt in Goslar en wordt dan ook door veel mensen gebruikt als ontmoetingsplek. Vanaf dit centraal gelegen punt kun je makkelijk naar verschillende plekken in de stad wandelen.
Glocken- und Figurenspiel
Het Glocken- und Figurenspiel is een bekende bezienswaardigheid in Goslar. Het is gesitueerd in het Kämmereigebäude aan de oostkant van de Marktplatz. Vier keer per dag gaan er deurtjes open en wordt er met poppen een verhaal verteld over de mijnbouw in Rammelsberg. Er klinken melodieën terwijl de figuren van het ene deurtje naar het andere deurtje schuifelen. Het figurenspel is al vanaf 1968 te zien en trekt meerdere keren per dag veel bekijks.
Kaiserworth en Rathaus
Het in gotische Kaiserworth werd gebouwd aan het einde van de 15e eeuw. Het wordt al ruim 200 jaar als hotel gebruikt en is een echte eyecatcher op het Marktplein van Goslar. De binnenkant is een stuk minder weelderig dan de buitenkant. Maar de ligging van het hotel maakt een hoop goed. Centraler in Goslar kun je eigenlijk niet zitten!
Het Rathaus (stadhuis) stamt ook uit de 15e eeuw. In de eeuwen na de bouw is het meerdere keren verbouwd en uitgebouwd. Momenteel wordt het ook weer gerenoveerd, waardoor het niet van binnen bekeken kan worden.
Check beschikbaarheid en prijzen bij Hotel Kaiserworth
Marktplatz
Op de Marktplatz vind je naast het bovengenoemde Glocken- und Figurenspiel, de Marktbrunnen, Kaiserworth en het Rathaus veel leuke restaurants en terrassen. Het is een fijne plek om te vertoeven. Lekker met een drankje op het terras zitten en genieten van de mooie gebouwen om je heen. Zeker aan het einde van de dag, wanneer het licht mooi is, komen de gebouwen prachtig tot hun recht.
Marktkirche St. Cosmas und Damian
De Marktkirche St. Cosmas und Damian is een bijzondere kerk. De kerk heeft twee totaal verschillende torens. Dit is ontstaan doordat de kerk in twee fases gebouwd is. Er werd aangevangen met de bouw in de 12e eeuw, maar pas in de 14e is de bouw afgerond. Je kunt hier goed zien wat er op architectonisch gebied in twee eeuwen tijd veranderd is. In de kerk staan standbeelden van voormalige keizers en ook vind je er een replica van de keizerstroon, die ooit in de kloosterkerk stond.
Großes Heiliges Kreuz
Großes Heiliges Kreuz, oftewel Great Holy Cross, is ook een belangrijke bezienswaardigheid in Goslar. Vanaf de 13e eeuw konden zieken, pelgrims en andere mensen die hulp nodig hadden hier terecht. In het gebouw vind je verschillende vertrekken. De voormalige weldoenerskamer wordt nu gebruikt als winkeltje.
Grundschule Goetheschule
De Grundschule Goetheschule is een prachtig en opvallend gebouw in Goslar. De school werd in 1931 gebouwd op een voormalig fabrieksterrein. De fabriek die er vóór de bouw stond werd te klein en door omliggende bebouwing waren er geen uitbreidingsmogelijkheden. De fabriek verhuisde naar de rand van de stad en zo kwam er ruimte voor de bouw van deze school. Ook in deze tijd doet het gebouw nog steeds dienst als basisschool.
Peterstraße
De Peterstraße in Goslar is een van de oudste straatjes in de binnenstad. En volgens vele bezoekers ook een van de mooiste straten in Goslar. In de wijk woonden vroeger voornamelijk mijnwerkers. Aan weerszijden van de geplaveide straat staan kleine, scheve vakwerkhuisjes. Veel huizen zijn zó scheef dat je je afvraagt hoe lang het duurt voordat de hele boel instort. Een straatje waar je zeker doorheen moet wandelen bij een bezoek aan Goslar!
St. Stephani Kirche
Aan de Breite Straße, die vanaf de Breites Tor richting het centrum loopt, ligt de St. Stephani Kirche. Op zich niet zo heel bijzonder zul je denken, maar toch een mooi plekje in het groen zo net buiten het oude centrum. Vooral het geplaveide straatje u. Kirchstraße naast de kerk is idyllisch met haar kleine vakwerkhuisjes. Loop door de omliggende smalle straatjes om een indruk te krijgen van de wijken net buiten het stadscentrum.
Bergstraße
De Bergstraße en de Peterstraße raken elkaar waar de Bergstraße afbuigt richting Rammelsberg. Ook dit is een heerlijke straat om doorheen te slenteren. Dit is het echte oude Goslar! De geschiedenis gaat hier terug naar vroeg in de 12e eeuw. In de 16e eeuw werd het bakkersgilde gebouwd, een pand aan het begin van de Bergstraße. Het gebouw valt op door de mooie erker. Op bepaalde stukken van de oude bestrating zie je nog sporen van de wielen van karren, alsof die in de stenen “geslepen” zijn. Aan het einde van de Bergstraße is de Klauskapelle, een kapel uit begin 12e eeuw. Vroeger was de kapel onderdeel van de stadsmuur. Helaas is van de stadsmuur zelf op deze plek niets bewaard gebleven.
Siemenshaus
Een andere grote trekpleister en een van de meest bekende bezienswaardigheden in Goslar is het Siemenshaus. Het Siemenshaus werd gebouwd in 1693 in de Schreiberstrasse. Zoals de naam al doet vermoeden was het de industriële familie Siemens die hier woonde. Het is een enorm pand, wat niet alleen dienst deed als woning maar ook als bedrijfsruimte. Het Siemenshaus is een van de best bewaard gebleven patriciërshuizen in Goslar.
Die Glucsburgh
Een andere bekende bezienswaardigheid in Goslar is de Glucsburgh. Dit gebouw werd bovenop een stenen stuwbrug gebouwd, in het midden van de 19e eeuw. De Abzucht, een zijrivier van de rivier de Gose, stroomt onder de brug door. In het gebouw waren vroeger meerdere appartementen maar de laatste jaren is het pand omgebouwd tot creatieve ontmoetingsplek voor jonge wetenschappers.
ErlebnisBocksBerg
Ben je met kinderen op pad en heb je alles in de stad Goslar gezien? Zin in wat outdoor activiteiten? Pak dan de lift omhoog naar de ErlebnisBocksBerg. Hier kun je rodelen, mountainbiken, wandelen en met mountaincarts de berg af crossen. Een leuke combinatie met het bekijken van de vele bezienswaardigheden in Goslar!