Kópakonan: Seal Woman of Mikladalur, legende op Faeröer eiland Kalsoy
In Scandinavische landen doen veel oude volksverhalen de ronde, die bekend staan als saga’s. The Seal Woman of Mikladalur is zo’n saga, een bekend volksverhaal op het Faeröer eiland Kalsoy. In 2014 werd in het plaatsje Mikladalur een 2,6 meter hoog bronzen standbeeld van Kópakonan (The Seal Woman) geplaatst ter ere van deze saga. Mocht je Kalsoy op de Faeröer eilanden bezoeken, ga dan zeker even een kijkje nemen bij Kópakonan. En kijk meteen even op de andere mooie plekjes in het plaatsje Mikladalur.
Legende van Kópakonan, The Seal Woman
Het verhaal van Kópakonan vertelt dat mensen die zijn overleden als zeehonden in zee leven. Ieder jaar, op Driekoningenavond (Twelfth Night) komen de zeehonden aan land en nemen hun huid af, waarna ze er uit zien als mensen. Ze brengen de nacht dansend en zingend door. Zodra de zon op komt pakken ze hun huiden weer op en verdwijnen in zee.
Een jonge boer uit Mikladalur wilde checken of dit verhaal echt klopt. Op Driekoningenavond verstopte de boer zich achter rotsen op het strand en wachtte tot er iets ging gebeuren. Hij zag grote groepen zeehonden aan land komen. De zeehonden wierpen hun huid af en zagen er vervolgens uit als mensen. Het oog van de jonge boer viel op een zeehonden meisje, die haar huid had neergelegd op een plek vlakbij waar hij zich had verstopt. Op een onbewaakt moment pakte hij haar huid en hield deze bij zich. Hij keek de hele nacht naar de dansende zeehonden mensen en vooral naar het meisje. Tegen de tijd dat de zon op kwam werden de huiden weer aangetrokken en keerden de zeehonden mensen terug naar zee. Maar het meisje niet, want zij kon haar huid niet vinden.
Het zeehonden meisje was erg overstuur. Ze kon haar huid ruiken, maar vond het niet terug. De jonge boer kwam op een gegeven moment tevoorschijn met de huid. Ze smeekte hem haar huid terug te geven, maar dit deed hij niet. Hij nam het zeehonden meisje mee naar zijn boerderij en verstopte haar huid in een kist. De sleutel van de kist droeg hij altijd dicht bij zich, zodat er geen kans was dat zij bij haar zeehondenhuid kon komen. Jarenlang werd het meisje in de boerderij gehouden door de boer. Uiteindelijk trouwden ze en kregen meerdere kinderen.
Toen de boer op een dag op zee aan het vissen was met vrienden realiseerde hij zich dat hij de sleutel thuis gelaten had. Hij wist het zeker, ze zou haar huid pakken en verdwijnen. ”Vandaag zal ik mijn vrouw verliezen!” riep hij meermaals naar zijn vrienden. Zo snel mogelijk roeiden de mannen terug naar de kust. Aangekomen op de boerderij waren daar alleen de kinderen, de moeder was nergens te bekennen. Het vuur was gedoofd en de messen waren weggenomen, zodat de kinderen zichzelf niet konden verwonden nu zij weg was. De kist was leeg, de huid was weg. De moeder had haar huid aangetrokken en plonsde in zee, op de plek waar een zeehonden man al die jaren op haar had gewacht.
Iedere keer dat haar kinderen in de jaren daarna op het strand kwamen was daar een zeehond, die hen aanstaarde. Alle mensen in het dorp geloofden dat dit de moeder van de kinderen was. De jaren gingen voorbij en de moeder kwam niet meer terug.
Op een dag besloten de mannen uit Mikladalur in een grot te gaan jagen op zeehonden. In de nacht voorafgaand aan de jacht verscheen de zeehonden vrouw in een droom van de boer. Ze vertelde hem dat wanneer hij met de andere mannen mee zou gaan op jacht, hij niet de grote mannelijke zeehond bij de ingang van de grot zou moeten doden. Dit was namelijk haar man. Ook zouden de mannen de twee heel jonge zeehonden, die dieper in de grot verbleven, niet moeten doden. Dit waren haar twee zoons. Ze beschreef nauwkeurig de huid van de jongen, zodat de boer zich niet kon vergissen. Hij luisterde niet naar wat hem in zijn droom gevraagd werd. Hij ging met de mannen mee op jacht en met elkaar doodden ze alle zeehonden die ze tegenkwamen. Eenmaal terug op de boerderij werd de opbrengst verdeeld. De boer kreeg de grote mannelijke zeehond, samen met de voor- en achterflippers van de twee jonge zeehonden.
In de avond werden de kop van de mannelijke zeehond en de flippers van de jonge zeehonden klaargemaakt voor het diner. Plotseling was een harde dreun voelbaar en werd er een flits waargenomen. De zeehonden vrouw verscheen in de ruimte en sprak de volgende vloek uit:
Here lie the head of my husband with his broad nostrils, the hand of Hárek and the foot of Fredrik! Now there shall be revenge, revenge on the men of Mikladalur, and some will die at sea and others fall from the mountain tops, until there be as many dead as can link hands all round the shores of the isle of Kalsoy!’
Ze verdween met een hoop gedonder en werd daarna nooit meer gezien. Nog steeds gebeurt het weleens dat mannen uit Mikladalur van kliffen af vallen of verdrinken in zee. Faeröerders geloven dat er nog steeds niet genoeg slachtoffers gevallen zijn om een menselijke ”ketting” rondom Kalsoy te maken.
Wafels eten bij Café Eðge
Na het bezoeken van Kópakonan is het tijd om deze saga even op je in te laten werken. Het is namelijk best een aangrijpende legende, als je het mij vraagt. Bijkomen kan perfect in Café Eðge, oftewel Café on the Edge. Je eet hier heerlijke wafels, terwijl je geniet van een adembenemend zicht op het westelijker gelegen eiland Kunoy. De warme wafels worden opgediend in hartvorm en je kunt ze zelf ”beleggen” met heerlijke jam en cottage cheese.
Ronddwalen in Mikladalur
Heel veel te doen is er verder niet in Mikladalur. Het plaatsje telt ongeveer 34 inwoners en het is er (in ieder geval in het voorjaar) erg rustig. Kópakonan is dé grote bezienswaardigheid van Mikladalur. Maar het is wel een aanrader om even lekker door het plaatsje heen te struinen. De vergezichten zijn fenomenaal. Aan deze zijde van Kalsoy kijk je uit op het eiland Kunoy. Geregeld hangt er een wolkendek boven het eiland, wat er bijna sprookjesachtig uitziet. Zeker met een huisjes op de voorgrond die voorzien zijn van grasdaken.
Pas sinds de jaren ’80 zijn alle dorpen op Kalsoy met de auto bereikbaar. In 1979 werd de eerste tunnel aangelegd, de tweede en derde tunnel volgden in 1980. In 1985 werden de laatste twee tunnels aangelegd. Vanaf dat jaar kon het verst gelegen dorp op Kalsoy, Trøllanes, eindelijk ook met de auto bereikt worden. Voor inwoners van de dorpen op Kalsoy betekenden de tunnels het einde van een tijdperk waarin alle afstanden tussen dorpen te voet moesten worden afgelegd, over hoge bergkammen en langs gevaarlijk hoge kliffen.
Hoe kom je op Kalsoy?
Vanaf Klaksvík op het eiland Borðoy vertrekt de ferry naar Syðradalur op Kalsoy. Je kunt met eigen auto naar Kalsoy, maar er passen maar 12 auto’s op de ferry en lokale bevolking gaat voor. Het is niet mogelijk om vooraf een ticket voor de auto te boeken, dus het is echt op goed geluk. Met een beetje pech sta je lang te wachten voor je mee kunt. Handiger is het om te voet de ferry op te gaan. Eenmaal aangekomen in Syðradalur kun je de openbare bus pakken die je naar de plaats van bestemming brengt. Er is maar één weg op Kalsoy, dus dit is de meest gemakkelijke manier van reizen. Check deze website voor vertrektijden van de ferry naar Kalsoy.
Hoe kom je op de Faeröer eilanden?
Je komt op de Faeröer eilanden met de ferry vanuit Denemarken of met het vliegtuig vanaf Amsterdam, met een overstap in Kopenhagen of Billund. De ferry vertrekt vanuit Denemarken (Hirtshals) naar de Faeröer eilanden. Ongeveer 36 uur breng je door op zee, je slaapt dus twee nachten op de boot. ‘s Morgens vroeg komt de ferry aan in Tórshavn. Wil je vanaf Amsterdam vliegen? Check dan de mogelijkheden, bijvoorbeeld bij Momondo.nl. Ga je met de ferry, dan kun je vliegen naar Denemarken (Aalborg is het handigst) en met de trein naar Hirtshals reizen om vervolgens op de boot te stappen. Wil je je eigen auto meenemen? Dat kan ook. Rij met eigen auto naar Hirtshals in Denemarken en neem deze mee op de boot naar de Faeröer eilanden. Liever een vooraf geregelde reis? Bij Voigt Travel kun je een 11-daagse reis naar de Faeröer eilanden boeken met eigen auto, inclusief ferry overtocht vanuit Denemarken én verblijf in accommodaties op verschillende eilanden. BBI Travel daarnaast biedt verschillende rondreizen aan met huurauto. Je vliegt naar de Faeröer eilanden en maakt de reis op eigen gelegenheid, met de huurauto. Alle accommodaties zijn vooraf geboekt. Makkelijk!
